انسان در عصر پرواز
«عینک را که روی چشم می‌گذارید، تصاویری ویدیویی می‌بینید. این تصاویر را از دید روبات پرنده‌ای که در حال پرواز است مشاهده می‌کنید و این در آغاز، کمی گیج‌کننده است. اما وقتی به آن عادت کردید، دیگر جزیی از روبات پرنده خود می‌شوید. وقتی روبات با سرعت به اطراف می‌چرخد، شما هم به همان سمت خم می‌شوید. بعد از مدتی فراموش می‌کنید که روی زمین نشسته‌اید. شما دیگر، خود را در حال پرواز حس می‌کنید.»
هرچند این جملات کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسند، اما حس‌وحالی است که کمابیش همه شرکت‌کنندگان در رقابت‌های روبات‌های پروازی به نوعی از آن سخن گفته‌اند. رقابت‌هایی که برای خود لیگ حرفه‌ای دارد و امسال به طور رسمی مسابقاتش آغاز شد. گروهی از بهترین پروازدهندگان روبات‌های پرنده (1) در این رقابت‌ها شرکت کرده‌اند و با توجه به نو بودن این رقابت‌ها، به یقین در آینده بر شمار علاقه‌مندان و شرکت‌کنندگان افزوده خواهد شد. در مطلب پیش رو درباره این مسابقات خواهیم گفت.
یکی از ویژگی‌های بازی‌های ویدیویی، این است که بازیکن بدون اینکه محدود به فضا و مکان باشد، دنیاها و رفتارهای مختلفی را تجربه می‌کند. از همان ابتدای عرضه سیستم‌های بازی نظیر آتاری و سِگا، بازی‌های ویدیویی می‌توانستند بازیکن را با خود همراه کرده و به تعبیری وی را در دنیای مجازی خود غرق کنند. شاید شما هم کسانی را دیده باشید که وقتی بازی می‌کنند، واکنش‌هایی نشان می‌دهند که گویی یادشان رفته است در دنیای واقعی هستند. سال‌ها است سعی می‌شود بازی‌های واقعی طراحی شود، اما هر اندازه هم گرافیک بازی‌ها باورپذیر شوند، باز هم در دنیای مجازی رخ می‌دهند. از بازی‌های معمول که بگذریم، اکنون به جایی رسیده‌ایم که علاوه بر کنسول‌ها، گزینه‌های جدیدی در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. از جمله این گزینه‌ها، روبات‌های پرنده هستند. می‌توانید در رقابتی بین روبات‌های پرنده شرکت کنید و تجربه‌ای نظیر بازی‌های ویدیویی را در دنیای واقعی کسب کنید. روبات، مجهز به یک دوربین است و تصاویری را برای شما ارسال می‌کند. (تصویر 1) با عینک مخصوصی که بر چشم زده‌اید، این تصاویر را به طور زنده می‌بینید؛ گویی در حال پرواز هستید. (تصویر 2) شاید بتوان گفت، دوره جدیدی از بازی‌ها و سرگرمی‌ها آغاز شده است. بازی‌هایی که با انجام آن‌ها، بازیکن حتی فراموش می‌کند در جسم خود حضور دارد. او دیگر روی زمین نیست؛ او در قالب روبات پرواز می‌کند.
این دید اول شخصی است که پروازدهنده روبات در عینک خود می‌بیند (مرحله اول پیست میامی)
مسابـقات روبات‌های پــروازی کـه از ســـوی DRL (سرنـــام Drone Racing League) برگزار می‌شود، در نوع خود تجربه‌ای جدید است. در این مسابقات، روبات‌های چهارموتور، باید در مسیری سه‌بعدی با یکدیگر رقابت کنند. این روبات‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که سرعت و چالاکی لازم را برای چنین رقابتی داشته باشند.
شرکت‌کننده با زدن عینک ویژه‌ای بر چشم، تصاویر ویدیویی را به طور زنده می‌بیند.
ساختار روبات‌ها
این روبات‌های پرنده، روبات‌هایی با دید اول شخص هستند و DRL به طور ویژه آن‌ها را برای این رقابت‌ها بهینه‌سازی کرده است؛ به‌طوری‌که در مراحل پیچیده و گذر از موانع مختلف، قدرت مانور زیادی دارند. (تصویر 3) سیستم ارتباط رادیویی آن‌ها طوری طراحی شده است که در این مسیرها از هدایت‌پذیری مناسبی برخوردار باشند. سرعت روبات‌های پرنده مسابقات DRL، نهایتاً به 80 مایل در ساعت می‌رسد. جلوی این روبات‌ها، دوربینی نصب شده است و از طریق اتصال بی‌سیم، تصاویری از آنچه در مقابل روبات است برای پروازدهنده ارسال می‌شود. او این تصاویر ویدیویی زنده را از طریق عینک ویژه‌ای که بر چشم زده است می‌بیند؛ گویی در کابین هواپیما نشسته است.
اغلب روبات‌های پرنده دوربین‌دار، به حسگرهایی مجهز هستند که آن‌ها را قادر می‌سازد به طور خودکار تعادلشان را حفظ کرده و اشتباهات احتمالی پروازدهنده را تصحیح کنند. اما چنین حسگرهایی از میزان چابکی روبات در مسابقه می‌کاهند و امکان مانورهایی نظیر چرخش‌های سریع را از آن می‌گیرند. بنابراین روبات‌های پرنده DRL، فاقد دستیار پروازی هستند. با حذف این سیستم‌های کمک‌پروازی، بر قدرت مانور روبات‌ها افزوده شده است، اما به همان میزان هم کنترل آن‌ها سخت‌تر می‌شود و پروازدهنده باید با دقت و مهارت بیشتری روبات را هدایت کند. گاهی نیاز است فرد به‌منظور به دست آوردن مهارت لازم برای شرکت در این مسابقات، ماه‌ها تمرین کند؛ زیرا به دلیل حذف سیستم کمکی پرواز، کوچک‌ترین اشتباه در هدایت این پرنده‌ها باعث تصادف با دیگران، کسر امتیاز یا حتی بازماندن از ادامه مسابقه خواهد شد. با این حال، پروازدهنده‌های ماهر و باتجربه می‌توانند از این قابلیت استفاده کرده و مانورهای ویژه خود را در مسابقات پیاده کنند. پیش از رقابت، به هر شرکت‌کننده رنگ منحصربه‌فردی اختصاص داده می‌شود. هر روبات مجهز به بیش از صد ال‌ای‌دی (LED) است و می‌توان از روی رنگ ال‌ای‌دی‌ها، روبات‌ها را در مسیر تشخیص داد. (تصویر 4)
چراغهای ال‌ای‌دی نصب‌شده روی هر روبات، این امکان را می‌دهد که بتوان آن را از سایر روبات‌ها تشخیص داد
مسابقات
این رقابت‌ها در مکان‌هایی نظیر تونل‌های مترو، مراکز خرید متروکه و استادیوم‌های فوتبال و در سه مرحله مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی برگزار می‌شود. بر خلاف رقابت‌هایی نظیر اتومبیل‌رانی که خودرو در دو بعد کنترل می‌شود، در اینجا باید روبات را در فضای سه‌بعدی کنترل کرد؛ به‌گونه‌ای که به سرعت از راهروهای باریک و موانع گذر کند، در پیچ‌های تند بپیچد و در مقابل رقبا، عکس‌العمل‌های به‌موقع و مناسب نشان دهد. در نتیجه از جهاتی، هدایت آن‌ها بسیار سخت‌تر است. نخستین رقابت این فصل در 22 فوریه و در میامی برگزار شد. در این رقابت تنها چیزی که مزیت محسوب می‌شود، مهارت شرکت‌کننده‌ها است، نه روباتی که استفاده می‌کنند؛ چون روبات‌ها از نظر توان رقابتی، هم‌طراز هستند. در حال حاضر هر روبات تنها یک پروازدهنده دارد، اما به احتمال زیاد در رقابت‌های آینده مشابه رقابت‌های فرمول یک، هر روبات به صورت گروهی هدایت خواهد شد؛ به این صورت که علاوه بر پروازدهنده، گروهی نیز در مکانی نظیر گاراژهای مسابقات فرمول یک، در مراحل مختلف مسابقه، روبات را تعمیر کرده یا بهینه‌سازی‌هایی روی آن انجام دهند و پروازدهنده را راهنمایی کنند که چگونه در مسابقه عملکرد بهتری داشته باشد. در حال حاضر فیلم این رقابت‌ها با تأخیر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، اما در آینده شاهد پخش زنده مسابقات خواهیم بود. هنوز مشخص نیست این پخش زنده به صورت تلویزیونی است یا آنلاین.
یکی از مشکلات در راه برگزاری چنین رقابتی، نحوه گزینش بهترین پروازدهنده‌ها برای شرکت در این رقابت است. بر همین اساس، برگزارکنندگان سعی کرده‌اند در مسابقات نخستین، شرکت‌کننده‌ها را از میان افرادی که در کار خود خبره هستند و در حوزه هدایت روبات‌های پرنده، اسم و رسمی دارند انتخاب کنند که البته تعداد این افراد بسیار کم است و حدوداً به دوازده نفر می‌رسد. باید توجه کرد شمار پروازدهنده‌های حرفه‌ای یعنی افرادی که زمان کافی برای کسب مهارت در هدایت روبات پروازی صرف می‌کنند، بسیار کم است و به چند صد نفر محدود می‌شود. قطعاً در هر رقابت بر تعداد شرکت‌کننده‌ها افزوده خواهد شد.
سرگرمی‌های نوین
از نظر Nicholas Horbaczewski، مدیر اجرایی Drone Racing League، چنین رقابتی، تجربه‌ای بین دنیای واقعی و دنیای مجازی است. او این رقابت را تقریباً شبیه یک بازی ویدیویی می‌داند.
به کارگیری روبات‌های پروازی در سال‌های اخیر بسیار رواج یافته است؛ به نحوی که به‌تازگی، مردم برای استفاده از آن‌ها باید مجوزهای ویژه‌ای دریافت و روبات خود را ثبت کنند. این روبات‌ها، تا مدت‌ها بیشتر جنبه‌های علمی و تا حدودی هنری داشته‌اند و به‌تازگی به‌عنوان ابزار جدی در حوزه سرگرمی مطرح شده‌اند. پیوند روبات‌های پرنده با عینک‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، قطعاً تجربه‌های بسیار نابی را در اختیار مردم قرار خواهد داد. اما استفاده از روبات‌هایی که تصاویر دنیای واقعی را به طور زنده بر روی عینک پخش می‌کنند، بسیار جذاب‌تر از نمونه‌های دیگر است. چند سالی است که بازی‌های ویدیویی صاحب رقابت‌های جهانی شده‌اند، به‌گونه‌ای که پخش زنده این رقابت‌ها به اندازه پخش زنده مسابقه فوتبال برای مخاطبان جذابیت دارد و برای برگزارکننده‌ها سود مالی. اکنون بار دیگر روبات‌های پرنده چنین تجربه‌ای را عرضه می‌کنند. این رقابت‌ها قطعاً به یکی از جذابیت‌های سبک زندگی آینده تبدیل خواهد شد.
پی نوشت:
1- در این مقاله برای Drone از عبارت «روبات پرنده » استفاده کرده‌ام. هرچند اصطلاح «پهپاد» هم مفهوم را می‌رساند. همچنین به جای خلبان، فردی که چنین روباتی را هدایت می‌کند، «پروازدهنده» نامیده‌ام.
منابع:
1) سایت رسمی لیگ: http://thedroneracingleague.com
2) http://www.techinsider.io/the-first-global-drone-racing-league-is-here-2…
