هیولای برقی به نام تسلا
اگر بتوان یک نفر را در دنیای صنعت از نظر هوشمندی و آینده نگری و جاه طلبی با استیو جابز مقایسه کرد آن شخص کسی نیست جز ایلان ماسک. و اگر تنها یک شرکت را بتوان از نظر جذابیت و محبوبیت در دنیای خودرو با اپل در دنیای کامپیوتر مقایسه کرد آن شرکت قطعا« تسلا موتورز» است. این شرکت آمریکایی روی ساخت خودروهای تمام الکتریکی کار میکند اما بهدلیل داشتن تخصص در زمینه ساخت باتری خود یکی از تامین کنندگان باتری خودروهای برقی دیگر بازار هم هست. همچنین این شرکت روی استفاده از باتری در خانه های هوشمند هم فعال است. شرکت تسلا هم اکنون با آرم اختصاری TSLA در بورس نیویورک حضور دارد و دو سال قبل برای نخستین بار به سودآوری رسید. تسلا را به خاطر خودروهایش میشناسند اما این خودروها جذابیتی ورای خودروهای معمولی دارند و شاید از جهت جذابیت و امکانات به سوپرخودروها (مانند لامبورگینی و بوگاتی) نزدیک اند، اما با قیمتی حدود ۳۵ هزار دلار (حدود ۱۲۰ میلیون تومان) در رده خودروهای با قیمت متوسط بازار قرار میگیرند. به همین دلیل خودروهای جذاب تسلا یک رویای دست نیافتنی برای مردم عادی نیست.
تسلا رودستر نخستین محصول شرکت تسلا بود که اولین خودرو تمام اسپرت جهان نام گرفت. محصول دوم این شرکت مدل S نام داشت که یک سدان لوکس الکتریکی بود و دو خودرو بعدی مدلهای X و 3 نام گرفته اند. نخستین محصول تسلا یعنی تسلا رودستر نخستین خودرویی بود که از باتریهای لیتیوم – یون بهره میبرد. با این باتری این خودرو میتوانست با هر شارژ تا ۲۰۰ مایل (۳۲۰ کیلومتر) مسافت را طی کند. در بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ تسلا از مدل رودستر ۲۲۵۰ دستگاه خودرو را در ۳۱ کشور جهان به فروش رساند. این شرکت عرضه مدل S را از مارس ۲۰۰۹ آغاز کرد و در دسامبر سال ۲۰۱۲ تقریبا ۳هزار نفر بهطور تمام وقت در این شرکت مشغول بهکار بودند. این تعداد در سال ۲۰۱۴ به ۶هزار نفر رسید.
آقای خاص
در ماه جولای سال ۲۰۰۳ مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ با سرمایه گذاری اولیه این شرکت را راه اندازی کردند. هر دو نفر تا پیش از پیوستن الون ماسک نقشهای کلیدی در مدیریت شرکت داشتند. ماسک با یک سرمایه گذاری در فوریه ۲۰۰۴ به هیاتمدیره تسلا پیوست. هدف آنها از ابتدا تولید خودروهای اسپرت الکتریکیگرانقیمت، سپس تولید سدان های مقرونبهصرفه تمام الکتریکی بود. در چندین دوره سرمایه گذاری الون ماسک سهام خود را در تسلا افزایش داد وهماکنون با داشتن ۲۸ درصد از سهام شرکت بزرگترین سهامدار آن است. شرکت تویوتا (۲۷ درصد) و دایملر (۱۴ درصد) سهامداران بزرگ بعدی این شرکت هستند. در سال ۲۰۱۰ تسلا قدم به بورس نیویورک گذاشت و در همان روزها از شراکت استراتژیک با تویوتا خبر داد. همچنین این شرکت تنها شرکت خودروسازی آمریکا است که یک وام ۵۰۰ میلیون دلاری از دولت آمریکا گرفته است. شاخص تسلا در بورس در سال ۲۰۱۳ جزو ۱۰۰ شاخص برتر Nasdaq بود. استراتژی الون ماسک به تدریج بر کل محصولات این شرکت سایه انداخته است. درحالیکه مدل اولیه خودرو یعنی روستر ۱۰۹هزار دلار قیمت داشت مدل بعدی یعنی S با قیمت ۵۷ هزار دلار به بازار عرضه شد و مدل جدید 3 حالا قیمتی نزدیک به ۳۵ هزار دلار دارد. ایده تسلا برای ساخت خودروی تمام الکتریکی ونه حتی هیبریدی افتخارات زیادی را برای الون ماسک به ارمغان آورد. او در سال ۲۰۱۰ جایزه مدیر برتر نوآور صنعت خودرو را از آن خود کرد و امروزه یکی از نوآورترین افراد جهان به حساب میآید.
مدل تجاری خاص
مدل فروش خودروی تسلا هم خاص است. این شرکت در فروشگاههای بزرگ گالریهایی را برای نمایش خودرو درست کرده که خریداران تنها از طریق این مکانها میتوانند خودروهای شرکت را ببینند و انتخاب کنند. بر خلاف سایر خودروها خریداران نمیتوانند ماشینهای تسلا را از فروشگاههای ماشین و دلالان خودرو خریداری کنند، آنها ماشینها را در گالریهای خودرو میبینند و سپس از طریق وب سایت تسلا سفارش می دهند. محدودیتها علیه تسلا کم نیست و بهدلیل کار نکردن با شرکتهای دلالی فروش خودرو و انتخاب استراتژی فروش آنلاین از سوی بسیاری از ایالتها محدودیتهایی علیه فروش این شرکت اعمال شده است. در واقع هدف تسلا این بوده که شرکتهای دلالی خودرو را- که در سیاستهای ایالتی آمریکا نفوذ زیادی دارند – به نفع مشتریان کنار بگذارد و مستقیما خودرو را به خود آنها عرضه کند. همین موضوع باعث عصبانیت زیاد بسیاری از شرکتهای دلالی فروش خودرو شده که حاکمیت فروش همه محصولات دیگر شرکتهای خودروسازی را – به جز تسلا – در اختیار دارند. هماکنون در آمریکا و زیر فشار شرکتهای قدرتمند دلالی خودرو ۴۸ ایالت فروش مستقیم خودرو از شرکت سازنده به مشتریان را ممنوع کردهاند. حتی کار به جایی رسیده که همین گروه شکایتهای قانونی متعددی را علیه تسلا در دادگاههای آمریکا طرح کردهاند.
به همین دلیل ایالتها در آمریکا هماکنون به دو جبهه له یا علیه تسلا تقسیم شدهاند. ایالتهایی چون نورث کارولینا و نیو همپشایر در کنار تسلا ایستادهاند و ویرجینیا و تگزاس علیه این شرکت موضع گرفته اند.
تکنولوژی خاص
مهمترین ویژگی خودروهای تسلا در تکنولوژی باتری آن است، هر چند خودروهای الکتریکی کم و بیش شبیه به هم به نظر میرسند، اما تسلا تنها شرکت خودروسازی است که از باتریهای با فرمت سلول بزرگ استفاده نمیکند و به جای آن از باتریهای سلولی لیتیوم- یونی بهره میبرد که بسیار کوچکترند. از این جهت باتریهای بهکار رفته در تسلا بسیار شبیه باتریهایی است که در لپتاپها یا سایر دستگاههای کامپیوتری استفاده میشود. باتریهای بهکار رفته در خودروهای تسلا نمونه خاصی از این نوع باتریها هستند که ارزانتر و سبکتر از نمونههای فعلی باتری لیتیوم-یونی هستند. با این حال این باتریها از تکنولوژی بهره میبرند که آنها را در برابر آتش گرفتن محافظت میکند.با توجه به تعداد و ظرفیت باتریها تسلا قیمتهای مختلفی را روی خودروهای خود ارائه میدهد. بهعنوان مثال هر چه کیلووات باتری بیشتر باشد قیمت آن برای خریدار هم گرانتر تمام میشود. افزایش ظرفیت باتری باعث میشود که خودرو دیرتر نیاز به شارژ داشته باشد. در مدل اولیه رودستر تسلا باتریها را در پشت صندلیها تعبیه کرده بود اما در مدل S این شرکت باتریها را در کف خودرو قرار داد که هر چند باعث شد که فضای داخل کابین خودرو بیشتر شود اما باتریها در معرض ریسک ضربه خوردن از زیر خودرو قرار میگرفتند. تسلا این ریسک را با قرار دادن یک صفحه آلومینیومی ۶ میلیمتری کاهش داد. نکته این بود که این باتریهاهم قابل تعویض بودند به این ترتیب خودروها با مراجعه به مراکز شارژ باتری تسلا طی ۹۰ ثانیه بهطور رایگان باتری خود را تعویض کرده و به راه میافتادند. سیستم دوموتوره که All Wheel Drive نام دارد در واقع اتصال دو موتور به دو محور جلویی و عقبی خودرو است که بهطور مستقل و به شکل دیجیتالی کنترل میشود. به همین دلیل این موتورها که در نوع S بهکار رفته مدل بسیار کوچک و سبک است و همین سرعت فوقالعادهای به خودرو میدهد. همچنین تکنولوژی Autopilot که نوعی کمک راننده است ترکیبی از دوربینها، رادار و سنسورهای ۳۶۰ درجهای است که با تحلیل ترافیک لحظهای میتواند به راننده امکان دهد که با فشار یک دگمه لاین را عوض کند. همچنین این سیستم میتواند خودرو را به طورخودکار در پارکینگ قرار دهد یا از آن خارج کند. در مدل S وقتی خودرو در نزدیکی ایستگاههای سوپر شارژ قرار میگیرد خودکار کنار جایگاه پهلو میگیرد. صفحه نمایش ۱۷ اینچی بزرگ داخل خودروهای تسلا هم ویژگی دیگر آن است. کنترل نقشه گوگل و مسیریابی تا کنترل تجهیزات و ابزارهای داخل خودرو با این صفحه نمایش انجام میشود. همچنین این خودرو به تکنولوژی مجهز است که هیچ دگمه استارتی وجود ندارد و با سوار شدن و بستن درب اتومبیل روشن میشود و با خروج از اتومبیل هم خاموش میشود.
کپی آزاد
در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ الون ماسک در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد که هر کسی میتواند از تکنولوژی های این شرکت استفاده کند و هیچ منعی برای استفاده از حقوق انحصاری تسلا وجود ندارد. هدف الون ماسک این است که استفاده از انرژیهای پاک تر جایگزین سوختهای فسیلی شود که هماکنون باعث آلودگی بسیار است. این اقدام الون ماسک بسیار مورد استقبال واقع شد؛ چراکه شرکتهای تجاری حقوق معنوی تکنولوژیهای مربوط به خود را به هیچ عنوان بهطور رایگان در اختیار دیگران قرار نمیدهند اما الون ماسک برای یک هدف بزرگتر این کار را انجام داد. با این حال البته برخی از حقوق معنوی مربوط به نام تجاری یا تکنولوژیهای مخفی این شرکت همچنان محافظت شده باقی مانده است.
تسلا رودستر
نخستین خودروی این شرکت رودستر بود که یک خودروی تمام الکتریکی اسپرت بود. این خودرو نخستین مدل از خودروهای الکتریکی بود که در ایالات متحده به فروش میرسیدند و قادر به راندن در بزرگراه بودند. این خودرو همچنین نخستین نمونه از خودروهای الکتریکی بود که قادر بود تا ۳۲۰ کیلومتر با یک شارژ مسافت طی کند. نخستین نمونه این خودرو در سال ۲۰۰۶ عرضه شد و در همان سال روی جلد تمام مجلات از جمله تایم قرار گرفت و عنوان بهترین نوآوری سال را از آن خود کرد. سرعت این خودرو از صفر تا ۱۰۰ زیر ۴ ثانیه است و حداکثر سرعت آن ۲۰۱ کیلومتر بر ساعت است. قیمت اولیه این خودرو ۱۰۹ هزار دلار بود اما در آمریکا با حداقل قیمت ۱۲۸ هزار دلار شروع به فروش کرد.
مدل X
این مدل اسپرت بهدلیل باز شدن خاص درها به سمت بالا طراحی جالب توجهی دارد اما تا سال ۲۰۱۶ عرضه نخواهد شد.
مدل S
مدل اس در سال ۲۰۰۸ معرفی شد. یک سدان که عرضه آن از سال ۲۰۱۲ شروع شد. این مدل دارای سه بسته باتری است که تا ۴۲۶ کیلومتر با هر شارژ قادر به طی کردن مسافت است. فروش این مدل با استقبال گستردهای در آمریکا روبهرو شد تنها در هفت ماه نخست سال ۲۰۱۵ بیش از ۵۰ هزار دستگاه از این خودرو در آمریکا به فروش رفته است. تسلا این مدل را در ورمونت و در مجموعه خودروسازی میسازد که پیش از این متعلق به تویوتا و جنرال موتورز بوده و الان کارخانه تسلا نام دارد. این خودرو تا کنون جوایز متعددی را نصیب خود کرده از جمله سبزترین خودروی جهان یا جزو ۲۵ نوآوری سال ۲۰۱۲ قرار گرفته است. در اکتبر سال ۲۰۱۴ تسلا نسخه جدیدی از این مدل را معرفی کرد که P85D نام دارد. این خودرو ۱۰۰ متر را در 2/ 3 ثانیه میپیماید و حداکثر سرعت آن ۲۴۹ کیلومتر بر ساعت است. این مدل میتواند با یک شارژ با سرعت ۱۰۵ کیلومتر بر ساعت ۴۷۵ کیلومتر را طی کند. با ۶۹۱ اسب بخار این هیولای برقی بسیار مورد استقبال واقع شد. این مشخصات در صورت کمی هزینه بیشتر از سوی مشتری میتواند تغییر کند. مثلا صفر تا ۱۰۰ این خودرو میتواند تا عدد خیرهکننده 8/ 2 ثانیه هم پایین بیاید. در آوریل ۲۰۱۵ تسلا نمونه جدیدی از این مدل با عنوان 70D را عرضه کرد که شامل امکان سوپرشارژ بود. با هر بار شارژ (که کمتر از ۳ ثانیه طول میکشد) این مدل میتواند ۳۸۶ کیلومتر را بپیماید. این خودرو همچنین دارای سیستم پارک خودرو و سیستم کمک راننده جدید یا اتوپایلوت است. سیستم کمک راننده میتواند علامتهای رانندگی و سرعتهای مجاز نوشته شده در آن را بخواند و سرعت خودرو را متناسب با آن تنظیم کند. سیستم جدید همچنین میتواند با کمک گرفتن از ۱۲ سنسوری که در آن قرار گرفته، خودرو را در مسیر خود نگه دارد یا در مواقع لازم نسبت به تغییر مسیر اقدام کند. سیستم ترمز اتوماتیک این خودرو نیز فوقالعاده است و به گفته تسلا حتی در سرعتهای بالای ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت میتواند با شناسایی کودکان یا حیوانات خودرو را کنترل کند. پارک اتوماتیک هم از دیگر امکانات این خودرو است.
جایگاههای شارژ
یکی از ابداعات تسلا طراحی ایستگاههایی برای عوض کردن باتری خودروها بود. به این ترتیب خودروها داخل ایستگاههای شارژ شده و به سرعت باتری آنها عوض میشوند. اما تسلا به جز این ایستگاههایی هم برای شارژ کردن خودرو در نظر گرفته است. تا یک ماه قبل ۴۶۲ ایستگاه سوپرشارژ در سراسر جهان راه اندازی کرده است که ۲۰۳ ایستگاه آن در آمریکای شمالی قرار دارند. برای شارژ از این طریق خودرو بین ۳۰ تا ۷۵ دقیقه باید منتظر شارژ باقی بماند که البته در مقایسه با زمان شارژ سایر خودروهای الکتریکی به مراتب زمان کمی بود. حالا و در مدل S تسلا ایستگاههای سوپرشارژی ایجاد کرده که در کمتر از ۳ دقیقه شارژ میشوند. بسیاری از این ایستگاهها منبع برق مورد نیاز خود را از پنلهای خورشیدی به دست می آورند و به این ترتیب عملا تولید انرژی هم به روش پاک صورت میگیرد.
آرزوهای الون ماسک
مشخص است که تسلا بهطور ویژه آینده ای را روی خودروهای بدون سرنشین سرمایه گذاری کرده است. ایلان ماسک همواره گفته است که خودروهای فعلی بهزودی کنار خواهند رفت و روباتهای خودرو جایگزین آنها خواهند شد. او به آسانسورها اشاره میکند که روزی اپراتور داشتند و گفت که اتومبیلها هم چنین سرنوشتی خواهند داشت. به عقیده الون ماسک مجموعه رادار و سنسورهای اتومبیل بهزودی سطح ایمنی را در خودروها بالا میبرد و به آنها استقلال میبخشد. با این حال همه چیز به گفته الون ماسک به پیشرفتهای کامپیوتری بستگی دارد. در واقع این کامپیوترها هستند که باید سریعتر شوند، امنتر شوند. اینها به همراه مجموعه سنسورها و دیگرابزارهای موجود در خودرو میتوانند مجموعه یکپارچهای از خودروهای بدون سرنشین را به وجود بیاورند که حتی قادر به ارتباط با دیگر خودروها به صورت هوشمند باشد.
منبع:دنیای اقتصاد