فناوری در جام ملت های آسیا

شانزدهمین دوره مسابقات جام ملت‌های آسیا(2015 AFC Asian Cup) که برای نخستین بار در استرالیا برگزار می‌شود، توجه همه فوتبال‌دوستان را در سراسر جهان به خود جلب کرده است. این تورنومنت از تاریخ 19 دی آغاز شده است و طی آن 16 تیم با یکدیگر به رقابت می‌پردازند تا در روز 11 بهمن 1393 بهترین تیم ملی فوتبال آسیا معرفی شود. جام ملت‌های آسیا را پس از جام جهانی بزرگترین اتفاق فوتبالی جهان می‌دانند و همین مسئله باعث شده است تا دولت استرالیا به کمک بزرگترین شرکت‌های عرضه کننده خدمات و محصولات فناوری، AFC 2015 را در بالاترین سطح برگزار کند.

توپ هوشمند

شرکت Nike که وظیفه تولید توپ این دوره از مسابقات را برعهده داشت، در اکتبر 2014 از نخستین نمونه آن رونمایی کرد. توپ بازی‌های جام ملت‌های آسیا با عنوان Nike Ordem 2 شناخته می‌شود که زمینه آن سفید و لوگوی مسابقات به رنگ قرمز و جزییات زرد روی آن نقش بسته است. این توپ با قابلیت پرواز درست، بالاترین سطح دقت و بیشترین میزان کنترل ساخته شده است و فناوری Nike Aerowtrac مبتنی بر میکروبافت‌های کربنی هوشمند سطح بیرونی آن را تشکیل می‌دهد.

فناوری اصلی که در این توپ به کار رفته است RaDaR نام دارد که به بازیکنان کمک می‌کند توپ را در هر نقطه از زمین بهتر مشاهده کنند. این فناوری برای تعادل هرچه بیشتر توپ در زمین و هوا به کار گرفته شده است و زمانی که توپ با هر سرعتی در حال حرکت باشد، بازیکن بهتر می‌تواند کنترل آن را در دست بگیرد. فناوری RaDaR یک قابلیت گرافیکی محسوب می‌شود که با ارسال سیگنال‌های تصویری، موقعیت لحظه به‌لحظه توپ را نمایان می‌کند.

توپ این مسابقات که با گاز نیتروژن پر شده است و حدود 420 گرم وزن دارد، پنل‌های هوشمندی را با نام Fuse-Welded شامل می‌شود که به سیستم آیرودینامیکی آن کمک می‌کنند و باعث می‌شوند ضمن برقراری بهترین تماس، بالاترین سطح کنترل برای هدایت توپ به مقصد مورد نظر در اختیار بازیکنان قرار گیرد. هر توپ Ordem 2 دوازده عدد از این پنل‌ها را در خود جا داده است که سیستم پوشش‌دهی سه لایه آن و لایه بیرونی کربنی باعث می‌شوند میزان خطای توپ به حداقل برسد.

خط دروازه الکترونیکی

کنفدراسیون فوتبال آسیا(AFC) چند ماه قبل از برگزاری مسابه اعلام کرد که فناوری هوشمند خط دروازه را در شانزدهمین دوره جام ملت‌های آسیا به‌کار می‌برد و هم‌اکنون که این جریان ورزشی در حال برگزاری است، این مرکز توضیح داد با فناوری مذکور میزان دقت خود را به حداکثر رسانده است. در حالی که فیفا طی برگزاری جام کنفدراسیون‌ها و جام جهانی 2014 برزیل بسیار محتاط و در سطح اندک از فناوری‌های هوشمند بهره برد، سازمان AFC بر استفاده هرچه بیشتر از فناوری در جریان مسابقات خود تاکید دارد و معتقد است که سیستم‌های مدرن می‌توانند خطای انسانی را به حداقل برسانند.

این مرکز اعلام کرد که برای بهره‌مندی از خط الکترونیکی دروازه بیش از دو سال مطالعه انجام داده و با تشکیل کمیته‌های ویژه،‌ فناوری مذکور را به کار گرفته است. فناوری هوشمند خط دروازه مشابه سیستم Hawk-Eye تعریف شده است که در ورزش‌هایی مثل تنیس و کریکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فناوری از دوربین‌های ویدیویی پرسرعت استفاده می‌شود که موقعیت توپ را در هر لحظه ثبت می‌کند و تمامی نقاط محوطه جریمه را زیر نظر دارد. این دوربین‌ها به یک نرم‌افزار ویژه متصل هستند و اگر تشخیص بدهند که توپ از خط دروازه عبور کرده است، از طریق سیگنال‌های رادیویی مسئولین برگزار کننده مسابقه را در جریان قرار می‌دهند.

نرم‌افزار این سیستم همچنین می‌تواند مسیر توپ و نقطه فرود آن را پیش‌بینی کند و در نهایت فردی که مقابل گیرنده تلویزیونی مسابقه فوتبال را تماشا می‌کند، در آن واحد با محاسبات دقیق می‌بیند که چند درصد توپ از خط دروازه عبور کرده یا حرکت آن به سمت دروازه به چه صورت بوده است. این فناوری با میزان خطای 3.6 میلیمتری فعالیت می‌کند و در این دوره از جام ملت‌های آسیا نیز امکان اشتباه داور را تقریبا از بین برده است.

بازتاب‌های رسانه‌ای

تب فوتبال در جریان برگزاری مسابقه جام ملت‌های آسیا به قدری زیاد است که تمامی مردم جهان نتایج آن را دنبال می‌کنند، اخبار دیگر ورزش‌ها در حاشیه قرار گرفته است و اتفاق های مربوط به آن بزرگترین بازتاب‌ها را در رسانه‌ها داشته است.

مسابقه جام ملت‌های آسیا به صورت مستقیم از 80 شبکه تلویزیونی در جهان پخش می‌شود و پیش‌بینی کرده‌اند که بیش از 800 میلیون نفر بازی‌ها را مشاهده می‌کنند. این در حالی است که سازمان AFC می‌گوید تا روز پایانی بازپخش این جریان ورزشی توسط 2.5 میلیارد نفر تماشا می‌شود.

سازمان برگزارکنننده این تورنومنت هشتگ ویژه‌ #AC2015 را در شبکه اجتماعی توئیتر ایجاد کرده است تا کاربران جهانی به آسانی بتوانند در جریان اخبار مربوط به این مسابقه ها قرار بگیرند و در گزارش رسمی این سازمان گفته شد در 24 ساعت نخست، اخبار مربوط به این هشتگ بیش از 1.82 میلیارد بار منتشر شدند. همچنین، هشتگ #AFCASIACUP که مطالب در آن به چهار زبان منتشر می‌شوند، بسیار مورد توجه قرار گرفته و اخبار آن حدود 2 میلیارد بار بازنشر شده‌اند تا رکورد پرمخاطب‌ترین اتفاق آسیایی در شبکه‌های اجتماعی شکسته شود.

پخش زنده این مسابقه در گیرنده‌های تلویزیونی هم مخاطبان زیادی داشت و 52 میلیون چینی به صورت مستقیم افتتاحیه جام ملت‌های آسیا را روی تلویزیون مشاهده کردند و در منابع خبری گفت شد تعداد کاربرانی که در چین، ژاپن و کره جنوبی مراسم افتتاحیه را به صورت مستقیم تماشا کردند، دو برابر جمعیت کشور استرالیا بود.

نخستین بازی که تیم ملی ژاپن در این دوره از بازی انجام داد توسط 50 میلیون نفر از مردم این کشور به صورت مستقیم مشاهده شد و در نخستین بازی کره جنوبی 11 میلیون نفر معادل 23 درصد جمعیت این کشور بازی را مستقیم دیدند.

کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرد بیش از 550 هزار سایت و وبلاگ اخبار مربوط به این دوره از جام ملت های آسیا را که بزرگترین اتفاق ورزشی قاره کهن محسوب می‌شود، منتشر می‌کنند. حتی برخی کشورها مانند هند و تایلند که تیم ملی فوتبال آنها نتوانست وارد مرحله نهایی شود نیز علاقه فراوانی به اخبار آن دارند. در کشور اندونزی که البته تیم فوتبال آن در AFC 2015 حضور ندارد نیز در روز افتتاحیه رکورد بیشترین تماشاچی برای یک برنامه تلویزیونی شکسته شد و کانال کنفدراسیون فوتبال آسیا در سایت یوتیوب در اندونزی بیش از دیگر کشورها مشاهده می‌شود. تصاویر ویدیویی مربوط به افتتاحیه مسابقه بیش از 3.3 میلیون بار در یوتیوب دیده شده است و کاربران جهانی معادل 5 میلیون دقیقه آن را بازبینی کرده‌اند.

همچنین گفته می‌شود که میزان حضور مشترکان ورزشی فیس‌بوک و فوتبال‌دوستان در آن 73 درصد افزایش یافته است و شبکه اجتماعی Weibo چین در جریان برگزاری این رویداد ورزشی توانسته تعداد مشترکان خود را به 187 میلیون نفر برساند.

این تب فوتبالی در خاورمیانه داغ‌تر است. طی یک ماه گذشته صدها سایت اینترنتی در خاورمیانه برای پوشش‌دهی این مسابقات راه‌اندازی شده‌اند و هوادران در آنها به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند.

در کشور عراق زمانی که 12 نوجوان با یک گیرنده تلویزیونی در حال تماشای مسابقه فوتبال بین دو کشور عراق و اردن بودند، نیروهای گروهک تروریستی داعش تمامی آنها را کشتند. در کشور فلسطین نیز هواداران بیش از هر زمان دیگر این مسابقات را دنبال کردند؛ چرا که تیم ملی فوتبال آنها برای نخستین بار در جام ملت‌های آسیا موفق شد با شکست فیلیپین به پیروزی برسد.

در بخش دیگر گفته شد تعداد بارگذاری ابزار موبایلی مسابقات 2015 جام ملت‌های آسیا رکورد شکست. این ابزار موبایلی که Official App نام دارد، نسبت به ابزاری که برای دور قبلی مسابقات در کشور قطر ارایه شده بود بیشتر دانلود شد. به گفته کنفدراسیون آسیا، ابزار موبایلی این دوره از مسابقات در روز نخست بیش از 50 هزار بار دانلود شد که در مقابل برای مسابقات 2011 قطر ابزار مربوطه تنها 30 هزار بار بارگذاری شد.

منبع:آی تی ایران