یک قرن پس از اولین تماس تلفنی

«آقای واتسون، شما آنجا هستید؟»… این نخستین جمله‌ای بود که صبح روز یکشنبه ۲۵ ژانویه ۱۹۱۵ «الکساندر گراهام‌بل» با دستگاه تلفن ادا کرد تا این روز به عنوان نقطه آغاز تماس‌های صوتی راه‌دور، در تاریخ ثبت شود.

در حالی که صدها نفر اطراف واتسون را گرفته بودند، او با خوشحالی تمام به این تماس پاسخ مثبت داد.

برای انجام این آزمایش بزرگ، گراهام‌بل در آزمایشگاه کوچکی در نیویورک حضور داشت و «توماس واتسون» دستیار قدیمی او در شهر سانفرانسیسکو مستقر شده بود تا تماس موفق آنها به کمک ۱۳۰ هزار مرکز تلفنی و ۲۵۰۰ تن سیم مسی برقرار شود.

فردای روزی که این اتفاق بزرگ به ثبت رسید روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت: «بل صدایی را شنید که در ابتدا تصور می‌کرد به دلیل اختلال در سیم‌های طولانی انتقال صوت ایجاد شده است اما در یک لحظه او متوجه شد که آقای واتسون از پشت گیرنده تلفن خود کنار رفته است تا به مردم سانفرانسیسکو بگوید که دکتر بل صحبت کرده است و صدایی که گراهام‌بل با اختلال سیم‌های ارتباطی اشتباه گرفته بود، صدای جمعیتی بود که در ۳۴۰۰ مایل دورتر منتظر این اتفاق بودند».

گراهام‌بل از ده‌ها سال قبل به عنوان مخترع تلفن معرفی شده بود و در این روز توانست نخستین تماس موفق راه دور را به نتیجه برساند.
اعلام این خبر به قدری اهمیت داشت که مدتی بعد «وودرو ویلسون» رئیس جمهوری وقت امریکا از داخل کاخ سفید با «تئودور وِیل» مدیر شرکت AT&T که در جزیره جِکیل سکونت داشت، نخستین تماس تلفنی بر فراز دریا را برقرار کرد و رسماً تلفن به عنوان دستگاه ارتباطی صوتی معرفی شد.
چند سال بعد از این اتفاق گراهام‌بل ارتباط تلفنی بین کانال پاناما را ممکن ساخت.

فاصله میان دو ساحل معادل ۱۶ روز سفر با کشتی بود و اگر خط مستقیم راه‌آهن بین دو منطقه وجود داشت، قطارها آن را در ۹۰ ساعت پشت‌سر می‌گذاشتند و البته، گراهام‌بل سیستمی تعریف کرده بود که صدا در یک‌پانزدهم ثانیه بین دو نقطه رد و بدل می‌شد.

این ارتباط چندان ارزان نبود و در سال ۱۹۱۵ اگر یک فرد ساکن نیویورک می‌خواست سه دقیقه با سانفرانسیسکو تماس تلفنی برقرار کند، باید ۲۰ تا ۷۰ دلار می‌پرداخت که این رقم معادل ۴۰۰ دلار امروزی محاسبه می‌شود.

یک قرن تماس تلفنی
از زمان برقراری نخستین تماس صوتی ۱۰۰ سال می‌گذرد و اگرچه این روزها مردم با خطوط ثابت تلفن کمتر سر و کار دارند، اما اختراع گراهام‌بل همچنان یکی از پرکاربردترین ابزارها در سراسر جهان محسوب می‌شود.

سازمان جهانی مخابرات (ITU) چندی پیش با انتشار گزارشی اعلام کرد ضریب نفوذ تلفن‌های ثابت برای پنجمین سال متوالی کاهش یافته است و سال ۲۰۱۴ در حالی به پایان رسیده که تعداد خطوط ثابت تلفن در جهان نسبت به سال ۲۰۰۹ میلادی بیش از ۱۰۰ میلیون عدد کمتر شده است.
با وجود این در حالی که ضریب نفوذ تلفن همراه در جهان به صد درصد محاسبه می‌شود، ITU توضیح داد سال گذشته در مناطق امریکای لاتین، خاورمیانه، جنوب صحرای آفریقا، اتحادیه اروپا و امریکای شمالی برای هر ۱۰۰ نفر ۷۷ خط تلفن ثابت موجود بوده است.

اتحادیه جهانی مخابرات همچنین در گزارش مربوط به کشورهای جهان اظهار داشت که ایران در سال ۲۰۰۰ میلادی ۴/۹میلیون خط ثابت تلفن را در اختیار داشته که این رقم در پایان سال ۲۰۱۳ میلادی به ۶/۲۹ میلیون عدد رسیده است. بر اساس این گزارش گفته می‌شود در حالی که سال ۲۰۰۰ ضریب نفوذ خطوط ثابت تلفن در ایران ۳۹/۱۴ درصد بود، این رقم برای سال ۲۰۱۳ میلادی ۳۳/۳۸ درصد محاسبه شد.

اختراع گراهام‌بل در جیب همگان
از حدود یک دهه قبل کاهش تمایل مردم به استفاده از تلفن‌های ثابت بیشتر دیده شد و طولی نکشید که تلفن‌همراه عنوان محبوب‌ترین ابزار کاربردی جهان را از آن خود کرد.

این روزها با استناد به گزارش سازمان ITU گفته می‌شود در پایان سال ۲۰۱۴ میلادی تعداد مشترکان تلفن‌همراه در جهان از ۷ میلیارد نفر هم فراتر رفت تا به عبارت دیگر، به‌ازای هر یک ساکن کره خاکی یک سیم‌کارت فعال موجود باشد.
در این گزارش گفته شد که ۶/۳ میلیون نفر از تمام مشترکان تلفن‌همراه در جهان ساکن منطقه آسیا-پاسیفیک هستند و کشورهای درحال توسعه در مجموع ۷۸ درصد جمعیت تلفن همراه جهان را شامل می‌شوند.

آمارهای موجود نشان می‌دهد تعداد مشترکان تلفن‌همراه در جهان با رشد ۶/۲درصد در حال افزایش است و البته این عرصه کم‌کم رو به اشباع می‌رود.
آفریقا و آسیا- پاسیفیک بیشترین رشد را در زمینه افزایش تعداد مشترکان تلفن همراه به خود اختصاص داده‌اند و ضریب‌ نفوذ تلفن‌همراه در پایان سال ۲۰۱۴ میلادی برای آنها ۶۹ و ۸۹ درصد گزارش شده است.
در کشورهای عربی، امریکا و اروپا ضریب نفوذ تلفن‌همراه صد درصد محاسبه می‌شود و پیش‌بینی شده است امسال تعداد مشترکان تلفن همراه آنها، تنها ۲ درصد افزایش یابد.

سازمان ITU که از زیرمجموعه‌های سازمان ملل متحد محسوب می‌شود در گزارش جامع خود توضیح داد که سال ۲۰۰۰ میلادی ۹۶۲ هزار سیم‌کارت تلفن همراه در ایران موجود بوده است که این رقم در سال ۲۰۱۳ به ۴/۳۲ میلیون عدد رسید.
بر این اساس سازمان جهانی مخابرات ضریب نفوذ تلفن‌همراه در ایران را برای سال ۲۰۰۰ میلادی ۴۶/۱ درصد و برای سال ۲۰۱۳ میلادی ۲۵/۸۴ درصد محاسبه کرد.
در گزارش این سازمان همچنین گفته شد که در سال ۲۰۱۰ در ایران ضریب نفوذ گیرنده رادیویی ۴/۵۶ درصد و گیرنده تلویزیون ۷/۹۸ درصد بوده است.
همچنین، سال ۲۰۱۰ میلادی به‌ازای هر ۱۰۰ ایرانی ۶/۴۴ دستگاه رایانه شخصی مورد استفاده قرار می‌گرفت که این رقم در سال ۲۰۱۳ به ۸/۳۵ دستگاه رایانه کاهش یافت.
همچنین، سال ۲۰۱۳ میلادی ۸/۳۵ درصد از خانواده‌های ایرانی به اینترنت دسترسی داشتند و ضریب نفوذ اینترنت کشور در این سال ۴/۳۱ درصد محاسبه شد.

عامل محبوبیت اختراع گراهام‌بل
آنچه بیش از هر عامل دیگر باعث شد تلفن‌های همراه بین مردم محبوب شوند، گوشی‌ هوشمند بود.

از حدود چند دهه قبل اختراع گراهام‌بل از حالت ثابت و سیمی به حالت بی‌سیم و همراه تغییر کرد تا مردم بتوانند دستگاه تلفن را در جیب خود بگذارند و در هر مکان و زمان به آن دسترسی داشته باشند اما طی چند سال اخیر که گوشی‌های هوشمند روی کار آمدند، محبوبیت تلفن‌های همراه بیش از پیش افزایش یافت و سازمان جهانی مخابرات اعلام کرد که گوشی‌های هوشمند مهم‌ترین عاملی بودند که باعث شد به‌ازای هر یک انسان در کره زمین یک سیم‌کارت فعال موجود باشد.

در آخرین گزارش‌های آماری گفته شد که تنها در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۱/۳ میلیارد دستگاه گوشی هوشمند در سراسر جهان فروخته شده است و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۷۰ درصد گوشی‌های فروخته شده در جهان هوشمند باشند.

بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ میلادی عرضه جهانی گوشی‌های هوشمند رشد ۳/۲۶ درصدی را تجربه کردند و با این روند احتمال می‌رود تعداد گوشی‌های هوشمند جدید در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۵/۱ میلیارد دستگاه برسد.
در سال گذشته میانگین ارزش هر دستگاه گوشی هوشمند در جهان ۱۳۵ دلار محاسبه شد که همین قیمت ارزان توانست کاربران جهانی را به میزان گسترده به سمت خود بکشاند.
با رقابتی‌ شدن بازار و تلاشی که بزرگان این عرصه انجام می‌دهند، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۱۸ میلادی میانگین قیمت هر دستگاه گوشی هوشمند در بازار جهانی به ۱۰۲ دلار برسد و در آن سال بیش از ۸/۱ میلیارد دستگاه گوشی هوشمند در سراسر جهان فروخته شود.

نگاهی گذرا نشان می‌دهد که تا حدود دو دهه قبل رایانه‌های رومیزی پرفروش‌ترین دستگاه الکترونیکی در جهان بودند، پس از آن لپ‌تاپ‌ها محبوبیت زیادی پیدا کردند، سپس گوشی‌های معمولی محبوب شدند و این روزها گوشی‌های هوشمند و رایانه‌های لوحی عنوان پرفروش‌ترین دستگاه الکترونیکی را در بازار جهانی به خود اختصاص داده‌اند.

باید دید تا سال ۲۰۲۰ چه دستگاهی می‌تواند این محبوبیت را از آن خود کند تا گوشی هوشمند و در حالت کلی‌تر گیرنده تلفن از عرصه رقابتی بیرون رود و جای خود را به فناوری‌های جدیدتر بدهد.

منبع:ایران