فناوری های اعتیاد آور

فناوری هم اعتیادهای خاص خود را دارد. در جهان تحریک‌‌کننده و اغواگر امروز پدیده‌هایی چون بازی‌های ویدیویی و حتی اعتیاد به اینترنت معضلاتی جدی هستند. در ده، پنجاه یا صد سال آینده چه رخ خواهد داد؟

این پرسش یادآور فیلم‌های علمی و تخیلی است، اما پاسخ آن در حال حاضر اهمیت زیادی دارد. شناخت‌داشتن از اعتیادهای فرارو سبب می‌شود تا آمادگی داشته باشیم و بهتر بتوانیم با اعتیادهای امروز مقابله کنیم.

×× کاشتینه‌ها (Implant)
تقویت بدن انسان با استفاده از فناوری به روندی بالنده تبدیل شده است. این فکر از اوایل دهه‌ 1920 مطرح شده بود، اما پیشرفت‌های اخیر علمی دوباره آن را مطرح کرده است. در واقع دیری نخواهد پایید که زندگی واقعی به راه گرته‌برداری از داستان‌ها گام بگذارد.
مزیت‌های بالقوه‌ فناوری‌های کاشتینه‌ای هیجان‌انگیز است. اکنون بحث آن است که با کاشتینه‌های عصبی بتوانند افسردگی را به‌کلی از بین ببرند. استفاده از نانوفناوری در پزشکی نیز نوید نقطه‌ عطفی در مراقبت‌های بهداشتی را می‌دهد.
قابلیت‌های اعتیادآور همه‌ این موارد به‌آسانی مشهود است. هم‌اکنون کاربرانی به عینک گوگل معتاد شده‌اند و روزی 18 ساعت از آن استفاده می‌کنند.

ذخیره‌سازی و بازپخش خاطره‌ها
قسمتی از مجموعه‌ تلویزیونی آینه‌ سیاه راجع به کاشتینه‌ای عصبی است که تمام دیده‌های انسان را ضبط می‌کند و قابل بازپخش است؛ یعنی با این کاشتینه صاحب حافظه‌ای می‌شویم که دچار فراموشی نمی‌شود. اما اتکا به حافظه‌ای بیرونی معضلات زیادی دارد که یکی از آنها اعتیاد به آن است.
شماری از مردم محاسبات عادی را هم با برنامه‌‌ ماشین حساب در تلفن همراه انجام می‌دهند. اینترنت همچنان در زندگی عادی ریشه دوانده که دیگر نیازی نیست خیلی از مفاهیم را به خاطر بسپاریم. نیازی هم نیست وقتی با جست‌وجویی عادی در ویکی‌پدیا به این مفاهیم دست یافت. بعید نیست در آینده نیز مانند امروز که لحظه‌ای طاقت دوری از تلفن همراه را نداریم لحظه‌ای نتوانیم از حافظه‌‌ اضافی دل بکنیم.

یاد‌زدایی
اوایل سال گذشته‌‌ میلادی، محققان دانشگاه کالیفرنیا توانستند بخش‌هایی مشخص از حافظه‌‌ موش‌هایی را درآزمایشگاه فعال و غیرفعال کنند. هنوز فاصله‌‌ زیادی تا چنین کاری را روی انسان‌های داوطلب انجام دهیم، ولی بی‌شک این موضوع در مورد انسان نیز به ‌اجرا در خواهد آمد؛ تحولی که می‌تواند تغییرات شدیدی در جوامع پدید آورد.
یادزدایی گزینشی می‌تواند به درمان ضربه‌های روحی کمک کند، اما می‌توان از آن سوء‌استفاده کرد. برای مثال، اطلاعات مهم را به‌‌رغم میل افراد از ذهن‌شان زدود. اما جالب‌ترین وجه یادزدایی، کارکردی شبیه آرایش مو و مشت‌ومال است. با این روش می‌توان لحظه‌های عاطفی گذشته را از نو تجربه کرد یا خاطره‌‌ شکست عشقی یا از دست دادن عزیزی را از ذهن زدود. یعنی می‌توان از دست تمامی خاطرات مزاحم خلاص شد. البته این هم می‌تواند اعتیادآور باشد، اما از این ترسناک‌تر جامعه‌ای است که فقط خوشی‌های گذشته را به یاد داشته باشد.

هوش‌ مصنوعی
وقتی ماشین شبیه انسان شود، چه بر سر عشق و عاطفه می‌آید؟ آیا هوش مصنوعی می‌تواند برای انسان خرسندی و معنا به بار آورد؟ آیا این حوزه خطری ندارد؟ هنوز پاسخی قطعی برای این پرسش‌ها نداریم. در فیلم‌هایی از عشق میان انسان و ماشین سخن رفته است و جهانی که آدم‌ها می‌توانند برای خودشان یاری مصنوعی بارگذاری کنند یا دوست مصنوعی از آمازون خریداری کنند. نشستن نرم‌افزار به جای دوستی و عاطفه می‌تواند پایان بشریت باشد. اعتیاد به تلفن همراه هوشمند در قیاس با چنان وضعیتی که به داستان‌های علمی و تخیلی پهلو می‌زند چندان خطرناک نیست.

واقعیت مجازی
واقعیتی مجازی بخشی از فناوری است که همیشه به نوعی بر سر زبان‌ها بوده است. هنوز آن‌گونه که اکثر مردم گمان می‌کرده‌اند محقق نشده، ولی در آستانه‌ تحقق است.
اعتیاد به واقعیت مجازی شباهت‌های زیادی با اعتیاد به بازی‌های ویدیویی دارد. یکی از گیرایی‌های اصلی آن، سیاحت کردن در دنیا و رویدادهایی است که در زندگی واقعی ممکن نیست؛ مانند قدم زدن در مریخ یا بهشت برین.
وقتی جهان مجازی بر جهان واقعی ارجحیت پیدا کند، اعتیادی شدید گسترشی انفجارآمیز خواهد یافت. بسیاری برای گریز از روزمرگی زندگی به سراغ آن می‌روند.

منبع:عصرارتباط