رمز اشتغالزایی در حوزه فناوری اطلاعات و مهارت آموزی است
معاون اول رئیس جمهوری و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ابلاغیه‌ای به تمام دستگاه‌های اجرایی، تصویب نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تحت عنوان «برنامه اشتغال فراگیر در سال ۱۳۹۶» را با هدف افزایش جمعیت شاغل کشور به میزان ۹۷۰ هزار نفر در سال ۹۶ ابلاغ کرد. با ابلاغ این برنامه (که برای نخستین بار اشتغالزایی در کشور دارای برنامه‌ای مدون و با اهداف کمی و جزئی برای هر بخش می‌شود) قرار است با حمایت از رسته‌های منتخب از طریق تفاهم به عمل آمده با دستگاه‌های اجرایی، 651 هزار و 900 نفر به کار گمارده شوند که سهم وزارت ارتباطات و فناوران اطلاعات از این بخش 90 هزار نفر برابر با 13.8 درصد است. دولت در این دستورالعمل، روی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات حساب باز کرده و امیدوار است در هر دو بخش، اشتغالزایی قابل توجهی روی دهد. اما چگونه این اشتغالزایی رخ خواهد داد؟ برای ایجاد اشتغال دولت باید چه رویه‌ای را در پیش بگیرد؟ این سؤالی است که «ایران» آن را از کارشناسان حوزه فاوا پرسیده است.
حمایــــت مادی و معنـــــوی از استارتاپ‌ها
«اگر دولت می‌خواهد دستورالعمل داده شده اجرایی شود باید خود از تصدیگری ایجاد اشتغال فاصله گرفته و تنها به کمک بخش خصوصی بیاید. دولت باید سعی کند به شرکت‌های بزرگ کمک کند تا آنها اشتغالزایی کنند، چرا که این شرکت‌ها ضمن استخدام نیروی بیشتر می‌توانند زمینه اشتغال را فراهم کنند، بنابراین دولت باید در کنار این شرکت‌ها قرار بگیرد و به آنها کمک‌های مادی و معنوی کند.»
حسین اسلامی کارشناس حوزه فناوری با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: در حوزه فاوا دو نوع شغل وجود دارد؛ اول اینکه فاوا به صورت مستقیم شغل ایجاد می‌کند که همان درگیر شدن فعالان و متخصصان عرصه فناوری است. دیگری ایجاد شغل به صورت غیرمستقیم با استفاده از بستر فناوری است که زمینه ایجاد اشتغالزایی در این حوزه نسبت به حوزه تخصصی بسیار گسترده‌تر است. با بستری که فراهم شده است کسب و کارهای نو، شغل‌های زیادی را در جامعه ایجاد کرده‌اند که نمونه بارز آن تاکسی‌های آنلاین است. به عبارتی حوزه فناوری برای کسانی شغل ایجاد کرده است که ارتباطی به حوزه آی تی و متخصصان آن ندارد، بلکه مردم عادی هستند.
این کارشناس حوزه فناوری گفت: دولت برای ایجاد اشتغال در جامعه بر بستر فناوری باید نگاه مثبتی به استارتاپ‌ها داشته باشد. دنیا برای ایجاد اشتغال روی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از آن پاسخ مثبتی نیز گرفته است از این‌رو باید برای استارتاپ‌ها تسهیلات قائل شوند تا بتوانند فعالیت خود را گسترده کنند.
اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین کمک به استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری با هزینه کم است، گفت: اکنون به استارتاپ‌ها وام‌های با سود 26 درصد پرداخت می‌شود که با این سود هیچ استارتاپی موفق نخواهد بود، چرا که توانایی بازپرداخت را ندارند بنابراین پیشنهاد من این است که دولت روی شرکت‌های بزرگی که امتحان خود را پس داده‌اند، سرمایه‌گذاری کند تا ضمن بازپرداخت با ایجاد اشتغالزایی به سود خود که همان ایجاد اشتغال در جامعه است، برسد. به عبارتی دولت باید وام‌های بدون سود را در اختیار شرکت‌های امتحان پس داده به مدت 5 تا 10 سال قرار دهد بعد در قبال دریافت ضمانت‌هایی، متقابلاً تعهدات لازم را برای ایجاد اشتغالزایی دریافت کند.
ایجاد اشتغالزایی با بها دادن به استارتاپ‌ها
«اکنون تنها حوزه‌ای که می‌تواند در جامعه اشتغال ایجاد کند، حوزه کسب و کارهای نو است، چرا که بخش فناوری ارتباطات (مخابراتی) چند سالی است به علت خرید تجهیزات مخابراتی از خارج کشور دچار رکود شده است.»
سهیل تقوی کارشناس فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: در بخش فناوری ارتباطات اکنون بخش اپراتورها و توزیع‌کنندگان اینترنت در کشور فعال هستند که اشتغالزایی در این بخش‌ها نیز اشباع شده است. البته قرار است اپراتورهای مجازی و تصویری نیز راه‌اندازی شود که بعید به نظر می‌رسد تحول بزرگی در اشتغالزایی ایجاد کند.
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان اینکه درست است که کسب و کارهای نو تنها راه ایجاد اشتغالزایی است اما باید در این حوزه نیز شغل پایدار ایجاد کرد، گفت: بسیاری از دانشگاهیان کسب و کار نو را راه‌اندازی می‌کنند ولی معمولاً درصد کمی از کسب و کارها به شغل پایدار منجر می‌شوند، چرا که از میان خیل بالای راه‌اندازی کسب و کارهای نو تنها تعداد اندکی گسترش می‌یابند. آمارهای دنیا نشان می‌دهد که معمولاً 10 درصد از کل کسب و کارهای نو به موفقیت می‌رسند و کمتر از 5 درصد به سود‌آوری می‌رسند.
تقوی افزود: در خصوص اشتغالزایی بوسیله کسب و کارهای نو مسئولان بسیار اغراق می‌کنند و بحث شغل پایدار را در نظر نمی‌گیرند. به‌عنوان مثال چندی پیش یکی از مسئولان فناوری اطلاعات اعلام کرد چون تعداد زیادی اپلیکیشن در کافه بازار وجود دارد بنابراین اگر دو نفر نیز در هر اپلیکیشن مشغول به کار باشند، بیش از 100 هزار نفر مشغول به کار هستند ولی آنها این موضوع را در نظر نگرفتند که بیشتر این اپلیکیشن‌ها مجانی هستند و تعداد کمی از آنها به درآمدزایی رسیده‌اند و از سوی دیگر سود بالایی نیز ندارند پس چگونه می‌گویند این همه شغل ایجاد شده است.
تقوی با بیان اینکه برای ایجاد شغل پایدار تنها باید به استارتاپ‌ها بها داده شود، گفت: اقتصاد پلتفرمی موضوع روز دنیا است. در دنیا پلتفرم‌ها یی را فراهم می‌کنند تا بواسطه آن در جامعه اشتغالزایی کنند ما نیز باید در کشور به این سمت حرکت کنیم.دنیا برای اشتغالزایی از بستر فناوری استفاده کرده و بیشتر به سمت «خدمات» رفته است ما نیز باید برای ایجاد اشتغالزایی به سمت ارائه خدمات بر بستر فناوری برویم. شرکت‌های نوپا می‌توانند پلتفرم راه‌اندازی کرده روی آنها خدمات ارائه دهند.
تربیت نیروی کار
مازیار گنجه‌ای کارشناس آموزش حوزه فاوا درباره ایجاد اشتغالزایی در حوزه فاوا به «ایران» گفت: اگر می‌خواهیم در حوزه فاوا (کسب و کارهای تولید محتوا (دیجیتال)، خدمات پایه مناطق روستایی و محروم، ایجاد زیرساخت و شبکه دسترسی، تجارت و خدمات الکترونیکی، خدمات دولت الکترونیکی، خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات و…) شغل ایجاد کنیم تنها و تنها باید آموزش و مهارت آموزی را سرلوحه کار و مدیریت خود قرار دهیم چرا که در حال حاضر سازمان‌ها، شرکت‌های خصوصی و دولتی عطش استخدام نیرو در حوزه فناوری اطلاعات را دارند و به دنبال افراد با مهارت و آموزش دیده خوب می‌گردند ولی در این زمینه کمبود وجود دارد.
گنجی با بیان اینکه در تمام کشورهایی که در ایجاد اشتغال حوزه فاوا موفق بوده‌اند بر مهارت آموزی تأکید می‌کنند، گفت: باید نیروهای انسانی خوبی را تربیت و برای آینده آماده کرد، چرا که بزودی اینترنت اشیا به خانه‌ها می‌رسد و رشد روزافزونی خواهد داشت و زمینه‌ساز ایجاد رشد اشتغالزایی و شغل‌های بکر خواهد شد.
حسینی مقدم کارشناس فناوری اطلاعات نیز برای ایجاد اشتغالزایی به بحث آموزش اشاره کرد و به «ایران» گفت: تنها برنامه‌ریزی کافی نیست و باید وارد آموزش شد تا بتوان در حوزه فناوری اطلاعات شغل ایجاد کرد.
حسینی مقدم با اشاره به ایجاد اشتغالزایی برای کارگران بیکار شده
زغال سنگ امریکایی افزود: با رونق گرفتن انرژی‌های پاک، سوخت فسیلی در امریکا رکود پیدا کرد و در پی آن کارگران زیادی در کنتاکی بیکار شدند. شرکتی که در حوزه فناوری و تولید نرم‌افزار در آن ناحیه فعال بود کارگران بیکار معادن را تحت آموزش 22 هفته‌ای برنامه‌نویسی تحت وب قرار داده و سپس استخدام کرد. هر چند هدف آنها در ابتدا تنها کمک به شهر خود بود ولی بعد به درآمدزایی نیز رسیدند. همین روش الگویی برای بسیاری از کشورها شده است و با آموزش بر بیکاری غلبه می‌کنند. اتفاقی که در کشور هند در جریان است و با این روش ابتدا به تربیت نیروی انسانی اقدام می‌کند تا مشغول به کار شوند.
این کارشناس فناوری اطلاعات به «ایران» گفت: ما نیز باید ابتدا نیروی کار مهارت دیده تربیت کنیم چرا که نه تنها فاوا صنعت بزرگ و رو به رشدی است، بلکه در بسیاری موارد به کمک دولت‌ها آمده تا آن را از بحران‌های اجتماعی و بیکاری نجات دهد.
منبع : ایران
